Caretta caretta kumsalı kaçak barakayla doldu

Antalya’da caretta caretta’ların koruma alanı ilan edilen Kumköy sahilinde yaşanan yoğun insan faaliyetleri sebebiyle caretta caretta yuvalarındaki yumurtaların çoğu bozuk çıktı.

Antalya’nın Aksu ilçesindeki caretta caretta türü deniz kaplumbağalarının koruma alanı ilan edilen Kumköy sahilinde, ‘çardak’ adı altında 500’ü aşkın kaçak yapı bulunuyor. Bu alandaki çardaklar ve kumsalın çöplükler içindeki hali, doğaseverleri isyan ettirdi. Yaz boyunca burada yaşayan 2 bini aşkın kişinin baskısı nedeniyle bu yılki caretta caretta yuvalarındaki yumurtaların yüzde 56,9’u bozuk çıktı.

Aksu ilçesinde batıda Aksu Nehri, doğuda Beşgöz Deresi arasındaki 1,2 kilometrelik Kumköy sahili, geçen yıl mart ayında Resmi Gazete’de yayımlanan Cumhurbaşkanlığı kararnamesiyle ‘deniz kaplumbağaları üreme alanı’ ilan edildi. Bu alandaki 500’ü aşkın derme-çatma yapıdan oluşan çardaklar ve kumsalın çöplükler içindeki hali, doğaseverleri isyan ettirdi. Bölgede yıllardır ‘çardak’ adı altında hiçbir elektrik, su ve atık su alt yapısı olmayan kumsaldaki kaçak yapılarda yaz boyunca bölge halkı, caretta carettaların yaşam alanı kumsal üzerinde yaşıyor.

‘Her şeyi tüketmeyin yeter artık’

Kuş gözlemcisi Gökçe Coşkun, caretta caretta türü deniz kaplumbağalarının koruma alanı ilan edilen ancak 500’ü aşkın baraka tarzı yapıyla işgal edilmiş Kumköy sahilindeki sorunu, sosyal medya hesabından paylaştı. Kumsalda karşılaştığı manzara karşısında isyan eden Coşkun, “Burası caretta caretta sahili olarak geçen ve caretta carettaların yuvalama yaptığı Kumköy sahilinin son hali. Yazıklar olsun buna göz yumanlara. Bu ülkeyi sevmek demek doğasına sahip çıkmaktır. Tabelada ‘Deniz kaplumbağalarının üreme alanındasınız’ yazıyor ve çevresindeki manzara. Bu şekilde mi yaşatıyorsunuz, doğal mirasımız olan bir alanı bu hale getirerek? Sadece merak ediyorum. İçinize nasıl siniyor? Biraz dik durun, kaybolan hepimizin değerleri. Geçen sene burada çok az oba vardı, şimdi ise denizin içine kadar girilmiş. Bu durumu övünülecek bir şey olarak paylaşıyorlar. Başlıkları ise ‘Denize sıfır obalarda ücretsiz tatil kıskandırıyor’. Her şeyi tüketmeyin yeter artık” dedi.

Derme-çatma yapıların sayısı artıyor

Son yıllarda sayıları ciddi oranda artan çardaklarda yaşayanlar, bir de dernek kurdu. Kumsalın baraka tarzı yapılarla dolması nedeniyle caretta caretta yuvalama alanları da etkilenirken, bölgede 23 yıldır caretta caretta yuvalarının tespiti, yavruların yuvadan çıkışı gibi çalışmaları sürdüren Ekoljik Araştırmalar Derneği’nin (EKAD) raporuna göre, insan kaynaklı yuvalardaki yumurtaların bozulma oranı da çok yüksek düzeyde çıktı.

Yoğun insan faaliyetleri sebebiyle yumurtalar bozuk çıkıyor

EKAD Başkanı Hacettepe Üniversitesi’nden Dr. Ali Fuat Canbolat, Kumköy sahilinde 2021 sezonunda 178 yuva belirlediklerini ve yuva yoğunluğunun kilometre başına 148,3 olduğunu açıkladı. Bu oranın caretta carettalar için çok uygun kumul yapısına sahip olması nedeniyle yüksek olduğuna işaret eden Dr. Canbolat, buradaki yoğun insan faaliyetleri yüzünden yumurtaların yüzde 56.9’unun bozuk çıktığına dikkat çekti. Canbolat, “Maalesef kumsalın çok kötü kullanımı nedeniyle su kullanımı, kanalizasyon atıkları, iş makineleriyle çardakların kurulumu sırasında kumsal yapısının değiştirilmesi gibi pek çok neden yumurtaların bozulmasına sebep oluyor. Yuva sayısı fazla ama yavruların yumurtadan çıkış başarısı çok düşük. 2021’de bu kumsala 12 bin 159 yumurta bırakılmış, yüzde 56,9’u bozulmuş. O bölgede denize ulaşan yavru sayısı da yüzde 36,9. Çok düşük bir oran ve 4 bin 485 yavru. Belek’te ise bu oran yüzde 45-50 civarında” diye konuştu.

Tamamı kaçak yapı

Kumsaldaki sorunla ilgili Tabiat Varlıkları Genel Müdürlüğü yetkililerine de bilgi aktardığını anlatan Dr. Canbolat, “Oradaki yerel insanlar orayı bir şekilde kullanıyor, kaplumbağaların korunması konusunda bize yardımcı da oluyorlar ama bu hassasiyet oradaki sorunu çözmüyor. Haziranda çardakların kurulumu, tadilatı için iş makineleri ve traktörler giriyor ve kumsal darmadağın oluyor. Ayrıca son yıllarda çardak sayısı da o kadar yoğunlaştı ki yer kalmadığından neredeyse denize sıfır çardaklar kuruluyor. Tabii bunların elektrik, su, kanalizasyon hiçbir altyapı sistemi yok, tamamı kaçak yapı” dedi.

Çardaklar kaldırılmalı

Çözümün insanları oradan kovmak olmadığını da dile getiren Dr. Canbolat, geleneklerini yaşatabilecekleri alternatif yaşam alanı yaratılması gerektiğini belirterek, şu öneride bulundu:

“Kumköy’deki kumsalın hemen ardında bir patika yol var yolun arkası ormana kadar boş bir alan. Kaplumbağaların yuvalama alanı için en az 50 metre kumsalın boş bırakılması gerekiyor. Dolayısıyla arkadaki boş alan buna uygun ve çardaklar bakanlık ve belediye iş birliğiyle kanalizasyon, elektrik, su gibi alt yapısı da uygun bir imar planı hazırlanıp oraya taşınabilir. Kumsaldaki çardak sayısı o kadar çok artmış ki, bu yaz orada çardaklar içinde market bile kurulmuş.” kaynak halktv

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

Previous post Gören şaşkına döndü: Gökten ölü balık yağdı!
Next post Türkiye’nin tersine akan tek akarsuyu ‘Tersakan Çayı’ kirlilikten köpürdü